WhatsApp is inmiddels niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Even een appje sturen en je brengt elkaar weer op de hoogte van de laatste stand van zaken. Helaas weten ook criminelen de weg naar dit netwerk steeds beter te vinden en slagen zij er veelvuldig in om onschuldige mensen geld afhandig te maken. Zorg dat dit jou niet overkomt en wapen jezelf tegen criminaliteit via WhatsApp.
Het voorkomen van fraude begint bij het herkennen ervan, en daar is in het geval van WhatsApp-criminaliteit een scherpe blik voor nodig. Het lijkt vaak alsof je een bericht krijgt van een bekende uit jouw contactenlijst. Met een smoes wordt gevraagd om wat geld voor te schieten, bijvoorbeeld omdat er een storing is bij zijn of haar bank. Omdat je daadwerkelijk de foto en manier van communiceren van deze persoon herkent lijkt het net echt. Echter: schijn bedriegt. Je hebt waarschijnlijk te maken met WhatsApp-fraude.
Criminaliteit via WhatsApp
Je vraagt je misschien af hoe criminelen dit voor elkaar krijgen. Onbewust hebben we hier zelf een groot aandeel. We laten veel informatie over onszelf achter op sociale media of websites zoals Marktplaats, waar jouw telefoonnummer openbaar kan staan. Via Facebook of Instagram bekijken ze jouw vriendenlijst en vinden ze eenvoudig een foto van jou. Deze foto stellen ze in als profielfoto. Een kind kan de was doen.
De volgende signalen kunnen wijzen op WhatsApp-criminaliteit:
1. Nummer onbekend
Als een ‘bekende’ contact opneemt met een onbekend nummer is dat een reden om alert te zijn. Vraag waarom dit nummer gebruikt wordt en neem niet te snel genoegen met antwoorden als ‘ik heb een nieuwe telefoon’ of ‘mijn telefoon is gestolen’. Tegenwoordig behoudt bijna iedereen zijn nummer namelijk. Let op: de criminelen zo slim, dat ze ook regelmatig opereren met een bekend nummer. Hierdoor zie je hetzelfde nummer en dezelfde foto en naam staan van je kennis of familielid.
2. Geldvraag
In veel gevallen wordt er snel om geld gevraagd. Wordt het gesprek met de ‘bekende’ al snel in die richting gestuurd en is bovenstaande ook nog eens van toepassing? Alarm!
3. Er is haast
Jouw ‘bekende’ contact wil het geld graag snel hebben. Bijvoorbeeld omdat hij of zij nú iets moet betalen en het liefst wil dat jij à la minute wat overmaakt. Het gaat niet altijd om grote bedragen. In andere gevallen wordt iets gezegd als ‘ik moet vóór vrijdag de rekening betalen’. Bel de persoon in kwestie eens.
4. Bellen lukt niet
Als de persoon niet opneemt of je wegdrukt weet je al voldoende. Criminelen zullen niet opnemen omdat het via WhatsApp veel moeilijker is om te achterhalen of je wel met de echte ‘bekende’ te maken hebt.
Tips om WhatsApp-fraude te voorkomen
Hoe voor de hand liggend bovenstaande zaken ook lijken, net als bij phishing via e-mail trappen veel mensen tóch een keer in dergelijke vormen van criminaliteit. Gelukkig zijn er een aantal dingen die je kunt doen om de kans dat je in de valkuil trapt te verkleinen:
1. Bel het nummer
Zoals eerder aangegeven controleer je het telefoonnummer van jouw contact. Dat kan door het nummer te bellen, het even te googelen of bij andere bekenden te vragen of zij dit nieuwe nummer ook hebben ontvangen. Ten slotte kun je ook nog het oude, reeds bekende nummer van het contact bellen, een mail sturen of even langsgaan om te controleren of het echt om deze persoon gaat.
2. Stel vragen
Stel vragen aan de persoon aan de andere kant van de app waarop hij of zij alleen het antwoord kan weten. Geen zaken als geboortedatum, adres of namen van familieleden want dit soort zaken zijn via het internet te achterhalen.
3. Openbare profielen
Scherm je openbare profielen af voor de buitenwereld zodat criminelen zich niet kunnen voordoen als jou én je vrienden niet kunnen bekijken. Heb je bijvoorbeeld een Facebook- of Instagramaccount? Zorg dat dit alleen toegankelijk is voor vrienden en bekenden. Op sites als Marktplaats kun je ook instellen dat jouw telefoonnummer niet wordt getoond bij het bekijken van advertenties.
4. Geef geen persoonlijke informatie
Ga niet in op betaalverzoeken of vragen om persoonlijke gegevens zoals bankrekeningnummers indien je niet zeker bent of je met de echte bekende te maken hebt.
5. Blokker het nummer
Blokkeer het nummer en waarschuw jouw contacten. Door de persoon te blokkeren kan hij geen contact meer met je opnemen.
Doe aangifte van criminaliteit via WhatsApp
Is criminaliteit via WhatsApp je toch overkomen, schaam je dan zeker niet. De criminelen anno nu gaan zeer geraffineerd te werk en het kan echt iedereen overkomen. Het is wel aan te raden om aangifte te doen bij de politie. Dankzij nieuwe wetten kan zij steeds meer doen maar de pakkans van internetcriminelen is nog laag. Hoe meer aangiftes er binnenkomen, hoe meer specialisten de politie kan inzetten op dit vlak.
