We wachten allemaal op de trein, zelfs Koningen en Koninginnen. Staat de een op een tochtig station, de ander kan plaatsnemen in een van de Koninklijke Wachtkamers. Sinds enkele jaren zijn de drie overgebleven wachtkamers, inmiddels allemaal gerestaureerd, bij inschrijving ook door het publiek te bezichtigen.
Zo ziet een Koninklijke Wachtkamer er uit
Sinds de oprichting van de Nederlandse Spoorwegen, in 1837, zijn er nauwe banden met het Koningshuis. Koning-koopman Willem I, de overgrootvader van Wilhelmina, stelde zich met zijn privévermogen garant voor de aanleg van een spoorwegnetwerk door Nederland. Door de eeuwen heen gebruikten Europese vorsten graag en met regelmaat de trein. In gemeenten met grote, koninklijke paleizen werden in de 19eeeuw in de stationsgebouwen speciale ingangen gemaakt en Koninklijke Wachtkamers ingericht.
Gerestaureerd
Nederland telde in die tijd vijf Koninklijke Wachtkamers: in Apeldoorn, op het voormalig station Den Haag Staatsspoor (het huidige Den Haag CS), in Amsterdam, Baarn en Den Haag Hollands Spoor. De eerste werd gesloopt in 1976, de tweede is ondergebracht in het Spoorwegmuseum in Utrecht. De laatste drie bestaan nog en zijn inmiddels prachtig gerestaureerd door de NS. De wachtkamers staan de koning nog altijd ter beschikking, maar in de praktijk wordt er zelden gebruik van gemaakt. Koningin Beatrix maakte in 2004 gebruik van de wachtkamer op Hollands Spoor toen zij met de Poolse president richting Breda reisde om daar een herdenking bij te wonen.
De wachtkamer in Amsterdam werd in 2007 officieel gebruikt door Koningin Beatrix toen de Betuwelijn werd geopend. In 2013 werd diezelfde wachtkamer gebruikt door prins Willem-Alexander en zijn gezin, voorafgaand aan een wintersportreis naar het Oostenrijkse Lech, met een aan de Alpenexpress gekoppeld koninklijk rijtuig. Vier jaar later reisde de inmiddels Koning Willem-Alexander op zijn verjaardag per trein naar Tilburg en gebruikte hij met zijn gezin ook de Koninklijke Wachtkamer in de hoofdstad.
Rondleiding
Lange tijd waren de Koninklijke Wachtkamers niet toegankelijk en zelfs niet zichtbaar voor het publiek. Tegenwoordig stelt de NS de wachtkamers open op bijvoorbeeld Open Monumentendag of op speciale momenten. Op Amsterdam CS hebben NS en ProRail in januari 2018 twee glazen puien in de entree van de Koninklijke Wachtkamer geplaatst, zodat het passerend publiek een deel van de indrukwekkende monumentale ruimte kan zien. Nog leuker is het om de wachtkamer zelf te bezoeken. Geïnteresseerden kunnen zich inschrijven voor rondleidingen in de Koninklijke Wachtkamers van Amsterdam, Den Haag Holland Spoor of Baarn. De Koninklijke Wachtkamers zijn ook online te bezichtigen, via een gratis app van de NS, inclusief een audiotour voor blinden en slechtzienden. De drie wachtkamers bieden een unieke blik op het reisverleden van de koninklijke familie.
Boek
De Nederlandse Spoorwegen heeft een boek gemaakt, genaamd ‘Koninklijke wachtkamers’. Een prachtig naslagwerk dat een kijkje biedt achter de schermen van 31 Koninklijke Wachtkamers in 15 Europese landen. Met prachtige foto’s van Martin Kers, achtergrondverhalen en plannen voor de toekomst.
