Mijn ex-man, de vader van mijn kind, is een belangrijk persoon in mijn leven. In de jaren na de scheiding is hij zelfs een van mijn beste vrienden geworden. We krijgen daar vaak complimenten over. Terecht, want voor een goede scheiding moet je harder werken dan voor een goed huwelijk.
Door Sarah Saarberg
‘We gaan in totale harmonie uit elkaar’, hoor je wel eens van echtparen die gaan scheiden. ‘Onmogelijk’, zegt mijn ex-man resoluut. Door zijn werk als financieel adviseur heeft hij veel te maken met mensen die voor een scheiding staan. ‘Vrijwel zonder uitzondering is er altijd een van de twee die het initiatief neemt. Als er sprake is van volledige harmonie, kun je net zo goed bij elkaar blijven.’
Verwerken
Ik ben het met hem eens. Tijdens een scheiding spelen veel emoties een rol. Verdriet, boosheid, rouw, jaloezie, frustratie; als de gemoederen niet al meteen hoog oplopen, kom je ze na verloop van tijd wel tegen. Het is belangrijk om die emoties de ruimte te geven en tijd te nemen om de scheiding te verwerken. Dat is niet in een weekendje gebeurd, hoe lang of kort je relatie ook heeft geduurd. Veel mensen nemen ons als voorbeeld voor ‘harmonieus gescheiden mensen’, maar ook wij hebben, vooral in de begintijd, elkaars bloed wel kunnen drinken.
Kinderen
De belangrijkste – en aanvankelijk enige – reden dat we een goede verstandhouding wilden houden, was onze dochter. Je hebt samen een kind, dus je hebt als ouders een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Ik ben zelf een kind van gescheiden ouders en mijn moeder wilde niets meer met mijn vader te maken hebben. Dat was verdrietig en enorm ingewikkeld, ook al was ik al ouder. Ik wilde het anders doen. Vooral in aanwezigheid van onze dochter hielden we onze frustraties binnenboord. En dat bleek óók weer niet goed.
Een beetje stom?
“Vind je mama stom?” vroeg ze, net vijf geworden, een keer aan haar vader. “Nee hoor”, zei hij heel politiek correct. “Ook niet een beetje?” was haar verbaasde reactie. “Nee, ik vind mama niet stom”, herhaalde hij braaf. Hij vond mama ontzettend stom op dat moment, want mama had een nieuwe vriend en er was veel gedoe rondom het co-ouderschap. Onze dochter was even stil. En toen: “Ook niet een héééél klein beetje?” Mijn ex-man gaf toe: “Oké, een hééél klein beetje wel.” Gek genoeg was onze dochter enorm opgelucht. Want als je elkaar niet stom vindt, waarom zou je dan uit elkaar gaan, was zelfs van deze vijfjarige de logica.
Geven en nemen
Als je samen een kind hebt, word je ongewild geconfronteerd met het nieuwe leven van je ex. Dat is niet altijd eenvoudig, vooral niet als er een nieuwe partner in het spel is. Opeens neemt die ander ‘jouw’ plek in. Ook die fases hebben mijn ex en ik allemaal doorlopen. We hebben elkaar periodes gehaat, zijn woedend geweest, er heeft jaloezie gespeeld en er was irritatie. Wat dan de gulden regel is? Duidelijk en goed communiceren, vooral in de beginfase. En, net als in een goed huwelijk: geven en nemen. Omdat de liefde, vooral in het begin, ver te zoeken is, vraagt dat veel van je. Hard werken dus.
Ego
Wat volgens mij ook heel belangrijk is: je ego opzij zetten. Niet bitter en zuur worden. Toen mijn ex een nieuwe vrouw kreeg, was mijn dochter behoorlijk opgetogen. Zijn nieuwe partner was lief voor haar en pappa knapte er helemaal van op. Op een avond zei mijn inmiddels achtjarige tegen bedtijd: “Eigenlijk vind ik S liever dan jou.” Uit de grond van mijn hart zei ik toen: “Dat snap ik zó goed!” Ik meende het, al moest ik daarna wel even slikken. Maar vanuit het oogpunt van mijn dochter begreep ik die opmerking volledig. Toen ze al een uurtje in bed lag, riep ze me: “Mam, eigenlijk is dat niet zo!” Natuurlijk was ik opgelucht, maar ik ben tot de dag van vandaag blij om mijn eigen reactie. We willen allemaal dat onze kinderen gelukkig zijn, dus het is alleen maar fijn als ze geen verschrikkelijke stiefouder hebben.
Gevolgen
Overigens ben ik bepaald niet heilig; jaren later ging ik eens flink de mist in op dit gebied. Dat was toen de ‘bonusmoeder’ als verrassing een prachtig foto- en herinneringsboek had gemaakt voor onze dochter, die net haar eindexamen had gehaald. Ik ontplofte: dat was immers de taak van de ‘echte’ moeder! Hoewel ik mijn reactie nog steeds begrijp, is het gevolg van mijn uitbarsting dat mijn dochter dat boek, waarmee S wekenlang druk was geweest, nooit kan inkijken zonder die negatieve herinnering. Zonde.
We zijn inmiddels jaren verder, onze dochter is volwassen geworden. Net als elk ander kind heeft ze last gehad van de scheiding. Ze is er verdrietig om geweest, ze heeft het ons kwalijk genomen. Maar ook zij zegt altijd dat ‘onze manier’ the next best thing is. Zoals het bij ons heeft uitgepakt – mijn ex en zijn vrouw behoren tot mijn beste vrienden – mag dan uitzonderlijk zijn, maar op z’n minst een goede verstandhouding is naar mijn mening een verplichting die je bent aangegaan op het moment dat je samen een kind of kinderen kreeg.