Rouwen, daar bestaat geen handleiding voor. Iedereen beleeft het verlies van een dierbare op een andere manier. Toch zijn er fases in het rouwproces te onderscheiden die iedereen doormaakt.
Rouwen
Iedereen die een dierbare heeft verloren, zal het herkennen: je worstelt met verschillende emoties die door elkaar heen kunnen lopen of elkaar juist opvolgen. Bij de een duurt een rouwproces lang, bij de ander gaat het sneller. De een praat er graag over, de ander houdt gevoelens binnen. Ondanks deze verschillen hebben rouwende mensen ook veel overeenkomsten met elkaar; allemaal moeten ze ergens doorheen.
Vijf fases
Er bestaan verschillende theorieën over de stadia waaruit een rouwproces bestaat; ze hebben allemaal met verdriet, aanvaarding en loslaten te maken. Een bekende theorie is opgesteld door Elisabeth Kübler-Ross. Zij was een Zwitsers-Amerikaanse psychiater die bekend is geworden om haar pionierswerk rond stervensbegeleiding. Zij onderscheidt deze fasen bij het rouwen:
1. Ontkenning
Omdat de waarheid te erg is om te bevatten, treedt je afweermechanisme in werking, een natuurlijke vorm van zelfbescherming. Je kunt de waarheid nog even niet onder ogen zien. Pas als dat wél lukt, kun je, in je eigen tempo, andere emoties toelaten.
2. Boosheid
Vaak word je boos of zelfs woedend als de waarheid tot je door begint te dringen. Waarom overkomt jou dit? Boosheid, of protest, richten rouwende mensen vaak op iemand uit de omgeving die dicht bij hen staat, maar het kan ook een hulpverlener zijn, of de overledene zelf. Je onbegrip kan op sommige mensen onredelijk overkomen.
3. Vechtlust
In de hoop het rouwen achter zich te kunnen laten, ontstaat bij mensen vaak een bepaalde vechtlust. Boosheid helpt niet, dus gaan ze een andere manier zoeken om hun verlies te verwerken. Daarbij gaat het vaak om het halen van een bepaald doel (bijvoorbeeld een marathon lopen) of het stoppen met een slechte gewoonte.
4. Verdriet
Wanneer tot je doordringt dat ontkennen, boos worden of het gevecht aangaan niet helpen om het verlies echt te verwerken, komt vaak het verdriet bovendrijven. Je voelt je teleurgesteld, angstig, schuldig, machteloos of zelfs depressief, en zit vaak in je eigen cocon.
5. Aanvaarding
Het kan voor sommige mensen best lang duren tot er aanvaarding is. Je leert te berusten en de situatie los te laten. Vergeten zal je je dierbare nooit, maar je merkt dat je langzaam maar zeker de draad van je leven weer kunt oppakken.
Let wel: niet iedereen beleeft elke fase even sterk, en de fases kunnen ook een andere volgorde hebben.