Wil jij je rijangst overwinnen? Tussen de half en één miljoen mensen met een rijbewijs durft niet (meer) te rijden. Hoe voorkom je rijangst en als je het hebt: hoe kom je er weer vanaf? We vroegen het klinisch psycholoog en cognitief gedragstherapeut Yvette van der Pas. Zij schreef het hulpboek Rijangst.
Lees ook:
8 tips tegen vliegangst
Rijangst overwinnen
“Rijangst, het is van alle leeftijden”, zegt Van der Pas. “Jongere mensen die net hun rijbewijs hebben, ontwikkelen soms rijangst als ze bangige ouders hebben die hen niet het vertrouwen geven dat ze het kunnen. Vrouwen stoppen vaak met autorijden als ze kinderen krijgen en pakken het soms niet meer op. En voor 70-plussers kan het beangstigend zijn dat hun reactiesnelheid wat trager wordt. Zij gaan daardoor het autorijden vermijden.”
De oorzaak voor deze angst is vaak niet eenduidig, zegt Van der Pas. “Zoals bij de meeste psychische problemen, kunnen er meerdere oorzaken aan ten grondslag liggen. Het kan met aanleg te maken hebben, en met biologische en omgevingsfactoren. Het kan ook zijn dat je iets naars hebt meegemaakt, een ongeluk bijvoorbeeld. Een lange periode van stress – thuis of op je werk – kan ook rijangst veroorzaken.”
Routine: zoveel mogelijk autorijden
Rijangst, maar eigenlijk alle fobieën, zijn een soort olievlek, zegt van der Pas. “Je begint eerst een klein facet van het autorijden te vermijden en dat breidt zich uit, tot je op een gegeven moment helemaal niet meer rijdt.”
Er is volgens haar maar één goede manier om te voorkomen dat je deze angst krijgt: in de beginperiode zoveel mogelijk autorijden. “Hoe meer routine je opbouwt als je net je rijbewijs hebt, hoe kleiner de kans dat je rijangst ontwikkelt.”
Ademhalen: rijangst overwinnen
Als je angstig bent in de auto, kan dat ook lichamelijke gevolgen hebben. “Je hartslag gaat omhoog, je gaat zweten, krijgt het benauwd en gaat oppervlakkig en hoog ademen”, zegt Van der Pas. “Als dit tijdens het rijden gebeurt, zou ik proberen je ademhaling weer rustig te krijgen en toch te blijven rijden. Hooguit kun je even stoppen om te kalmeren, maar ik raad mijn cliënten altijd aan zoveel mogelijk door te rijden.”
6 tips voor rijangst overwinnen
Wil je van je rijangst af? Hierbij tips van Yvette van der Pas:
- Soms is het goed om paar lessen te nemen bij iemand die gespecialiseerd is. Hier krijg je feedback op je rijvaardigheden en dat sterkt je zelfvertrouwen. Mensen met rijangst rijden namelijk niet slechter dan andere mensen, al denken ze vaak van wel.
- Ga aan de slag met het zelfhulpboek Rijangst (Uitgeverij Boom, ISBN 9789089533500)
- Buro Moussault (buromoussault.nl) geeft gespecialiseerde trainingen in het overwinnen van rijangst.
- Je kunt een helper vragen, iemand die naast je gaat zitten tijdens het rijden. Dit kan beter niet je partner zijn, maar iemand die wat verder van je afstaat.
- Onderzoek je gedachten: de rampen die jij bedenkt zijn niet de realiteit.
- Tijdens het rijden: niet in je stuur knijpen. Mensen die angstig zijn, doen dit vaak. Maar het zorgt ervoor dat je je heel gespannen voelt.
