De temperatuur stijgt. Maar o wee, pas op. We zijn niet de enigen die lekker naar buiten gaan: ook de teek is weer aan de wandel, op zoek naar een gastheer waar hij zich heerlijk in kan vastbijten. Help! Kunnen we nog wel ongestoord naar buiten? Wat te doen bij een tekenbeet? En hoe zit dat nou met de ziekte van Lyme? Vijf vragen én antwoorden.
1. Wat is een teek?
Een teek is een plat, donkerbruin spinnetje dat zich in het gras en struikgewas ophoudt. Teken leven in het bos, maar ook in de duinen, in (natuur)parken, gemeentegroen en gewoon in je tuin. Ze wachten geduldig hun kans af om op mens of dier te kruipen. Zodra ze op je broek, schoen of in je haar zitten, lopen ze snel verder, op zoek naar een warm en beschut plekje op je huid. Daar bijten ze zich vast om je bloed op te zuigen. Favoriete plekjes zijn knieholtes, je haargrens, liezen, oksels en de holtes van je arm. Teken worden actief zodra de temperatuur boven de vijf tot tien graden Celsius komt. Dat is dus vooral in de maanden april tot en met september, maar ze zijn er het hele jaar door. In Nederland worden jaarlijks zo’n miljoen mensen gebeten door een teek.
2. Hoe zit het met de ziekte van Lyme ?
Er wordt tegenwoordig flink gewaarschuwd voor teken, omdat de beestjes ziekteverwekkers bij zich kunnen dragen en deze kunnen overbrengen op de mens. Vooral de ziekte van Lyme wordt in verband gebracht met teken. Maar liefst een op de vijf teken is drager van de Borreliabacterie, die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Het meest voorkomende signaal voor de ziekte van Lyme is een rode ring- of vlekvormige huiduitslag, of een blauwachtige of roze vlek, precies op de plek waar de teek heeft gebeten. Die verschijnt enkele dagen tot zelfs enkele maanden na de beet. Het is dus belangrijk om die plek een paar maanden in de gaten te houden. In outdoorwinkels verkopen ze een sneltest, waarmee je binnen enkele seconden weet of je met een besmette teek te maken hebt. Er is nogal wat discussie over de betrouwbaarheid van de test, maar wellicht toch de moeite waard om hem aan je EHBO-koffer toe te voegen.
3. Hoe verwijder ik een teek?
Heb jij een teek? Het is belangrijk om hem zo snel mogelijk te verwijderen, in z’n geheel. Dat doe je bij voorkeur met een tekentang, maar een puntig pincet kan ook dienst doen. Zet deze zo dicht mogelijk op je huid, onder het volgezogen lijf van de teek. Trek hem vervolgens recht omhoog. Ontsmet de huid daarna met alcohol. Schrijf in je agenda of telefoon waar en wanneer je door een teek bent gebeten. Mochten er klachten volgen, dan kun jij je huisarts beter informeren. Houd de plek nog drie maanden goed in de gaten. Voor landelijk onderzoek is het fijn als je de beet meldt op tekenradar.nl. Kijk op het filmpje hieronder hoe je een teek het beste verwijdert.
4. Wanneer moet ik met een tekenbeet naar de dokter?
- Als er huidverandering optreedt, met name kringvormige, rode plekken.
- Als de teek langer dan acht uur in de huid heeft vastgezeten.
- Als de sneltest positief is en de teek besmet blijkt.
- Als er andere klachten zijn, zoals griepverschijnselen.
5. Hoe voorkom ik een tekenbeet?
Voorkomen is beter dan genezen, en dat geldt zeker voor een tekenbeet. Omdat ze vanaf de grond komen (en dus niet uit bomen vallen zoals ooit gedacht werd), is de kans groot dat ze via je schoenen of broekspijpen omhoog kruipen. Draag daarom geen open schoenen of gympies met halve sokjes. Stevige schoenen met grote (geïmpregneerde) sokken, liefst met je broekspijpen erin, staan bepaald niet charmant, maar werken het best. Draag verder bedekkende kleding en spray je benen in met Deet. Eenmaal thuis controleer je jezelf en elkaar op tekenbeten. En vergeet je hond niet!
