Dit jaar is het 75 jaar geleden dat Nederland bevrijd werd. Om extra stil te staan bij dit jubileum, startte NOS een bevrijdingssite waarin je 75 teruggaat in de tijd. De site heeft laatst een prijs gewonnen, de Zilveren SpinAward in de categorie website. Blijtijds interviewde een van de makers van dit bijzondere ’75 jaar bevrijding’-project en kreeg een kijkje achter de schermen.
Wat kun je zoal verwachten op de Bevrijdingssite?
Op nos.nl/75jaarbevrijding presenteren we het nieuws van toen, alsof het nu gebeurt. De opmars van de geallieerden door Nederland, de terreur van de Duitsers, de ellende van de Hongerwinter. Door die gebeurtenissen in de vorm van nieuwsberichten te presenteren, komt de geschiedenis ineens een stuk dichterbij. Het is belangrijk om de verhalen weer vers te laten aanvoelen, omdat de groep mensen die deze geschiedenis bewust heeft meegemaakt steeds kleiner wordt.
Wat merken jullie dat het 75 jaar-bevrijdingsproject bij mensen losmaakt?
Dit project maakt veel los. Geregeld schrijven mensen dat ze nu pas realiseren wat hun ouders hebben meegemaakt. Die generatie sprak vaak niet over de oorlog, maar nu vallen er voor mensen gebeurtenissen op hun plek. Ontroerend zijn ook berichten die we terugkrijgen van personen die de tijd zelf hebben meegemaakt. Zo kregen we na een bericht over een hamburgerrestaurant in Nijmegen een mailtje van een Canadese soldaat die daar zelf gegeten had. Dat brengt het voor ons ook dichtbij.
Waar halen jullie al het nieuws uit 1945 vandaan?
We halen onze verhalen overal vandaan. Eerst vul je de belangrijkste data in die iedereen kent: Market Garden, de aanslag bij Woeste Hoeve, terugkeer van Wilhelmina, 5 mei. Maar de leukste verhalen vind je door simpelweg op een datum te zoeken. Dan blijkt er op 1 januari 1945 ineens een grote Luftwaffe-aanval te zijn geweest, ook op Nederlandse vliegvelden. Dat wordt meestal weggelaten in de geschiedenisboekjes, omdat de aanval op niets uitliep. Maar er blijken prachtige verhalen over heldhaftigheid en verlies te vertellen. Een erg belangrijke bron voor ons zijn historische verenigingen en heemkundekringen. Zij zitten in de haarvaten van een dorp of stad, en wij kunnen daar de mooiste verhalen terugvinden. Verder is het heel veel lezen. Boeken, websites, Loe de Jong, oude kranten. En dat dan samenballen tot de essentie.
Welke extra content kunnen we verwachten rondom 5 mei?
Ten eerste krijgen we de langste reeks Bevrijdingsjournaals op tv, direct na het NOS Journaal van 20.00 uur, van 27 april tot en met 9 mei. Het is ook drukker op de site: de dood van Hitler, de voedseldroppings, de felle strijd rond Delfzijl en het ene na het andere concentratiekamp dat wordt ontdekt. Ook zullen we zien dat 5 mei niet zo’n scherpomlijnd breekpunt is als het lijkt. Het verliep rommeliger dan dat: de Duitsers moeten nog ontwapend worden, de honger was nog zeker niet over en tienduizenden Nederlanders moesten nog naar huis keren. Doordat we in de zomer nog maanden doorgaan (totdat Japan is verslagen) kunnen we ingaan op die rafelrandjes van de oorlog, het voorzichtige begin van de wederopbouw en het besef dat begint te komen over welke offers er zijn gebracht. We hebben verhalen over de moeizame thuiskomst van de Joden, de massagraven die worden geopend, de aftocht van de Duitsers, de Canadezen die hier nog maanden duimen moeten draaien en de laatste oorlogsmaanden in Nederlands-Indië. Een zeer interessante en onderbelichte periode.
